به گزارش «نبضتجارت»؛ در حالی که دو سال از ممنوعیت واردات لوازم خانگی به ایران میگذرد و عملا شرکتهای خارجی لوازم خانگی در ایران فعالیت نمیکنند، اما همچنان برندهای قاچاق تلویزیون به اندازه برندهای ملی سهم از بازار دارند، به طوری که نزدیک به یک میلیون تلویزیون قاچاق سالانه توسط ایرانیها خریداری میشود و حدود یک میلیون و ۲۰۰ هزار دستگاه توسط سازندههای ایرانی فروخته میشود و این مساله حکایت از یک واقعیت دارد که هنوز مردم ایران بر این باورند که تلویزیونهای خارجی نسبت به نمونههای داخلی مزیت رقابتی بالاتری دارند.
شهیدی دبیر انجمن تولیدکنندگان صوت و تصویر کشور در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری موج با تایید این موضوع که بخشی از نیاز بازار تلویزیون ایران توسط قاچاقچیها تامین میشود، گفت: علت اقبال مردم نسبت به تلویزیونهای قاچاق این است که هنوز شرکتهای داخلی نتوانسته اند فاصله تکنولوژیک با شرکتهای بزرگ دنیا را پر کنند، هرچند در سالهای گذشته از نظر تولید پیشرفتهای خوبی داشته اند، اما همچنان مردم برندهای خارجی را به دلیل کیفیت بالاتر و قیمت پایینتر ترجیح میدهند.
تحول تکنولوژیک در صنایع الکترونیک ۶ ماه است
یکی از مهمترین مقولههای اخیر که مورد توجه وزارت صنعت در صنعت لوازم خانگی داخلی سازی قطعات وارداتی بوده و این مساله گرچه به ظاهر مثبت است، اما میتواند مانند یک تیغ دو لبه عمل کند، زیرا در لوازم صوتی و تصویری فاصله زمانی تحول تکنولوژیک ۶ ماه تعیین شده و این به معنی این است که داخلی سازی یک محصول میتواند تنها برای ۶ ماه فرصت رقابت با نمونهها خارجی داشته باشد و از آنجایی که فناوری صوت و تصویر در ایران به کندی و عقبتر از شرکتهای نام آور دنبا حرکت میکند، این مساله میتواند انگیزه سرمایه گذاری برای تولید را کاهش دهد. از این رو بسیاری از کارشناسان معتقدند که در تولید محصولاتی مانند تلویزیون، افزایش مونتاژ محصول در کشور میتواند در گام نخست منجر به حذف قاچاق و ایجاد اشتغال زایی شود و در گام دوم بستری خواهد بود تا همسو با فناوریهای روز شرکتهای بزرگ حرکت کنیم و حتی به واسطه موقعیت شرکتهای مادر، شرکتهای ایرانی میتواند تحریمها را دور زده و کالاهای مونتاژی را برای ارز آوری بیشتر به کشورهای همسایه صادرات کنند.
مونتاژ سی کی دی قطعات پنل با نام تولید ملی
با توجه به اینکه یک شرکت داخلی به تازگی مدعی تولید اولین پنل ملی تلویزیون در کشور شده است و شائبههای زیادی در این باره مطرح شده است، یک کارشناس صنعت لوازم خانگی در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری موج با اشاره به اینکه در تولید پنلهای تلویزیونی مهمترین رکن کابینت، الای دی و عدسی ها، چیپ ست، اُپن سل و نهایتا برنامه نرم افزاری متناسب است که هنوز امکان داخلی سازی آن در کشور فراهم نشده و عملا آنچه از آن به ساخت پنل تلویزیون در کشور تعبیر شده، همان مونتاژ سی کی دی قطعات پنل در ایران است. آنچه به عنوان یک حرکت کم نظیر و افتخار ملی از آن نام برده شد، تنها راه اندازی یک «کلین روم» است که به سرمایه گذاری چندانی نیاز ندارد و بسیاری از شرکتهای تولیدکننده تلویزیون در ایران سالهاست که توان مونتاژ پنل به این شکل را دارند. اما مساله اینجاست که مجموع تیراژ تولید تلویزیون در ایران به تعدادی است که سرمایه گذاری برای ساخت پنل حداقل باید برای تیراژ ۵ میلیون تلویزیون پیش بینی شده باشد، در حالی که حداکثر میزان نیاز بازار به این محصول در کشور دو میلیون و ۲۰۰ هزار دستگاه است؛ بنابراین هیچ توجیه اقتصادی در پشت این رفتار برای یک بنگاه اقتصادی خصوصی وجود ندارد، مگر آنکه برنامه بلند مدت دیگری در نظر باشد.احسان فدایی با بیان اینکه ۲۵۰ سازنده تلویزیون در جهان قطعات خاص خود را تنها از چند شرکت چینی که امروز صاحب تکنولوژی هستند تامین میکنند، افزود: با توجه به اینکه در تولید یک محصول تیراژ بالا صرفه اقتصادی ایجاد میکند، ورود به ساخت هر محصولی منطقی نیست. در حال حاضر بسیاری از شرکتهای ژاپنی و کرهای فناوری تولید برخی قطعات خاص تلویزیون را به چینیها منتقل کرده اند و دیگر خودشان مبادرت به تولید نمیکنند و همان قطعات را از چین وارد میکنند، چرا که تمام شرایط به نحوی تنظیم شده که محصول تولید شده در چین بالاترین مزیت رقابتی را در تمام دنیا پیدا کرده و راه را برای فعالیت تمام کشورها محدود کرده است.
رسوب دانش یا تعمیق تکنولوژی چگونه ایجاد میشود؟
او با اشاره به اینکه شرکت مذکور تنها ۱۰ درصد سهم بازار تلویزیون را در اختیار دارد و مونتاژکاری آن در حوزه پنل برای ۱۰۰ هزار دستگاه عملا تاثیری در کاهش قیمت تمام شده ایجاد نمیکند، افزود: پروسه مونتاژ پنل تلویزیون در یک خط به صورت دستی حداکثر حدود ۴ دقیقه طول میکشد بدون اینکه رسوب دانش یا تعمیق تکنولوژی ایجاد کند، به همین دلیل ارزش افزوده چندانی به دنبال ندارد که مونتاژ پنل در ایران را توجیه کند. از طرف دیگر پنل، یک قطعه اصلی است در تعیین سطح کیفیت محصول است و شرکتهایی که از قبل اقداماتی در بخش تحقیق و توسعه و … انجام نداده اند عملا نمیتوانند پنل با کیفیتی تولید کنند، چون این تکنولوژی توسط شرکتهای مادر تا اتمام تاریخ مصرف آن عرضه نمیشود؛ بنابراین تلاش برخی شرکتها برای به اصطلاح بومی سازی پنل تلویزیون با وجود غیرقابل توجیه بودن رویکرد اقتصادی آن، ممکن است با هدف ایجاد انحصار یا تلاش برای تغییر تعرفه واردات پنلهای تلویزیون باشد که این اقدام قطعا تبعات سویی را برای سایر تولیدکنندگان، کاهش تنوع محصول و نهایتا افزایش بی ضابطه قیمتها توسط واحد انحصار کننده به همراه داشته باشد. این جریان به نوعی یادآور روند صنعت خودروی کشور است یعنی در حالی که آنها مدعی هستند تولید ملی دارند، اما هنوز خودروهای ایرانی وابسته به قطعات خاص وارداتی است و از طرف دیگر کیفیت تولید بسیار پایینی دارند که قابل رقابت با صنعت خودروی کشورهای همسایه هم نیست.فدایی با تاکید بر اینکه در شرایط کنونی سیاست گذاری در صنعت لوازم خانگی باید در مسیر افزایش تیراژ تولید باشد و هزینه راه اندازی امثال کلین روم و مونتاژ پنل که ارزش افزوده نهایتا چند دلاری در هر دستگاه دارد عقلانیتر است که به سرمایه در گردش شرکتها افزوده شود، اظهار کرد: وضعیت تقاضای لوازم خانگی به ویژه تلویزیون را مصرف کنندهها تعیین میکنند، از این رو هرگونه اقدام حتی با نام بومی سازی که منجر به فاصله گرفتن مصرف کنندهها از تولیدات داخلی شود ضد توسعه صنعت در ایران است و مسئولان و سیاست گذاران باید سیاستهای کلان صنعتی را بر مبنای رقابت پذیری تولید استور کنند و عملا تحت فضاسازی و پروپاگاندای تبلیغاتی قرار نگیرند.